Een handelsgids voor koffie

Wat is de handel in koffie?

Koffie is een agrarisch basisproduct dat zowel fysiek als via derivaten zoals futures, opties en CFD's verhandeld wordt. Het wordt voornamelijk geproduceerd in ontwikkelingslanden dicht bij de evenaar. De koffieteelt vereist namelijk hoge temperaturen en veel zonlicht. Brazilië is het grootste koffieproducerende land ter wereld, gevolgd door Vietnam, Colombia, Indonesië en Ethiopië.

De vraag naar koffie komt voornamelijk uit rijke economieën op het noordelijk halfrond. De Verenigde Staten importeren meer koffie dan welk ander land ook, gevolgd door Duitsland en Frankrijk, en vervolgens Italië en Canada. Deze landen hebben enkele van de sterkste valuta's ter wereld, waardoor koffie een zeer lucratieve markt is voor boeren, distributeurs, winkeliers en handelaren.

Arabica (Coffea arabica) en Robusta (Coffea canephora) zijn de twee belangrijkste soorten koffie en worden dan ook het vaakst verhandeld. Arabica vertegenwoordigt ongeveer 60-70% van de koffiehandel, terwijl Robusta ongeveer 30-40% uitmaakt.

Wat is de geschiedenis van de koffieprijs?

De handelsgeschiedenis van koffie wordt gekenmerkt door volatiliteit. De prijs van zowel Arabica als Robusta heeft aanzienlijke schommelingen gekend.

Prijsgeschiedenis van Arabica

Arabica-koffie onderging verschillende stijgingen en dalingen, met daartussen periodes van grote volatiliteit en onzekerheid. Veel van de belangrijke trends zijn nauw verbonden met specifieke gebeurtenissen binnen de sector en het algemene marktsentiment.

In het begin van de jaren negentig waren de prijzen relatief stabiel, maar in de tweede helft van het decennium brak de zogenaamde ‘koffiecrisis’ uit. Deze periode werd gekenmerkt door een langdurige daling van de koffieprijzen, veroorzaakt door overproductie en de ineenstorting van het quotasysteem van de Internationale Koffieovereenkomst. De crisis hield aan tot in het begin van de jaren 2000, toen de prijzen een historisch dieptepunt bereikten. Dit had ernstige gevolgen voor koffieboeren over de hele wereld.

In het begin van de jaren 2000 volgde een geleidelijk herstel. De prijs van Arabica klom terug langzaam op. Deze periode werd echter gekenmerkt door een verhoogde volatiliteit. De prijzen schommelden sterk als gevolg van verschillende factoren, zoals de weersomstandigheden in de belangrijkste producerende landen, veranderingen in de wereldwijde vraag en schommelingen in de wisselkoersen.

Een combinatie van slechte oogsten in belangrijke producerende landen en een wereldwijde stijging van de vraag leidde tussen 2010 en 2011 tot een aanzienlijke prijsstijging. Dit werd echter opgevolgd door een forse daling tussen 2011 en 2013, aangezien het aanbod verbeterde en de wereldwijde economische omstandigheden verzwakten. Begin 2014 stegen de prijzen opnieuw als gevolg van ernstige droogte in Brazilië, 's werelds grootste producent van arabicakoffie.

In de tweede helft van de jaren 2010 heerste er relatieve besluiteloosheid en schommelden de prijzen over het algemeen binnen een beperkter bereik. Arabica bleef echter gevoelig voor weersomstandigheden, oogstprognoses en de wereldwijde economische omstandigheden.

Tijdens de COVID-19-pandemie daalden de koffieprijzen aanvankelijk sterk als gevolg van een verminderde vraag en verstoringen in de bevoorrading. Naarmate de wereld zich echter aanpaste aan 'het nieuwe normaal', veerde de koffieconsumptie weer op. De daaropvolgende problemen in de toeleveringsketen en de ongunstige weersomstandigheden in belangrijke productiegebieden leidden tot aanzienlijke prijsstijgingen.

In 2024 bereikten de prijzen van Arabica het hoogste niveau in jaren. Dit was het gevolg van aanhoudende bezorgdheid over het aanbod en de sterke wereldwijde vraag.

Prijsgeschiedenis van Robusta

Robusta-koffie, gekend om zijn sterkere, bitterdere smaak en hogere cafeïnegehalte, wordt vaak tegen een lagere prijs verhandeld dan Arabica. De prijs van Robusta volgt vaak dezelfde trends als die van Arabica, zij het met minder volatiliteit.

Tijdens de ‘koffiecrisis’ aan het einde van de jaren negentig bleef Robusta stabieler dan Arabica, waardoor sommige producenten een stabieler, zij het lager, inkomen hadden. De ineenstorting van het quotasysteem van de Internationale Koffieovereenkomst had minder gevolgen voor Robusta dan voor Arabica, deels vanwege de lagere prijs van Robusta en de andere marktdynamiek in vergelijking met Arabica.

Naar analogie met de bredere koffiemarkt herstelden de prijzen van Robusta zich in het begin van de jaren 2000 geleidelijk aan, naarmate de vraag vanuit opkomende markten toenam, vooral voor instantkoffie, die vaak wordt gemaakt van Robusta-bonen. Espressodranken werden in deze periode steeds populairder op de westerse markt, en aangezien deze mengsels vaak Robusta bevatten voor extra pit en crema, steeg de vraag naar Robusta.

Dankzij de toenemende vraag vanuit China en India en productieproblemen in de belangrijkste producerende landen steeg de prijs van Robusta in de eerste helft van de jaren 2010 gestaag. Arabica steeg nog sterker, terwijl Robusta volatieler was. Dit was onder meer het gevolg van het slechte weer in Vietnam, wat de productie aantastte en de prijzen onder druk zette. De prijs van Robusta schommelde in de tweede helft van de jaren 2010 binnen een vrij beperkt bereik. Dit was het gevolg van een stabiele productie in Vietnam en Brazilië, het herstel van de financiële crisis van 2008 en schommelingen in de valutakoersen in Brazilië.

In het begin van de pandemie daalde de vraag naar koffie en ontstonden er problemen in de bevoorrading, waardoor de prijzen van Robusta sterk daalden. Naarmate de wereld zich aanpaste aan ‘het nieuwe normaal’, veerde de koffieconsumptie echter weer op, wat samen met de problemen in de toeleveringsketen en de ongunstige weersomstandigheden in koffieproducerende regio's bijdroeg aan een stijging van de prijzen.

In 2024 bereikte de prijs van Robusta het hoogste niveau in 29 jaar. Deze uitzonderlijke prijzen werden veroorzaakt door het beperkte aanbod in belangrijke producerende landen, de gevolgen van de klimaatverandering, zoals de droogte in Vietnam, en hogere productiekosten.

Maak een account aan Open een demorekening

Welke factoren kunnen van invloed zijn op de koffieprijzen?

De koffieprijzen worden beïnvloed door verschillende factoren, zoals de algemene markttrends en de situatie in de belangrijkste koffieproducerende landen, zoals bijvoorbeeld de weersomstandigheden en het politieke klimaat.

Klimaat en weer – Koffieplanten groeien in tropische klimaten. Arabica-planten kunnen last krijgen van de hitte als de temperatuur boven de 24 °C stijgt of vorstschade oplopen als de temperatuur onder de 18 °C daalt. Robusta-planten zijn beter bestand tegen hitte en gedijen het best bij temperaturen tussen 22 en 30 °C. Bovendien hebben beide planten een specifieke hoeveelheid regen en vochtigheid nodig om goed te gedijen. Ongunstige temperatuur- of weersomstandigheden kunnen het aanbod van koffie beperken, waardoor de prijs stijgt. Langdurige gunstige weersomstandigheden zouden daarentegen het aanbod kunnen opdrijven en de prijzen doen dalen.

Politieke stabiliteit – Veel koffieproducerende landen zijn in het recente verleden getroffen door politieke instabiliteit en conflicten. De oorlog in Tigray tussen 2020 en 2022 zorgde er bijvoorbeeld voor dat de prijs van Arabica aanzienlijk steeg. Sociale onrust kan tot schade aan de infrastructuur leiden, waardoor de koffieproductie wordt verstoord en de toeleveringsketens worden belemmerd, wat op zijn beurt de prijzen kan doen stijgen. Vrede en stabiliteit zouden daarentegen de koffieprijzen kunnen doen dalen.

Consumentengedrag en seizoensgebondenheid – De meeste grote koffie-importeurs zijn welvarende landen op het noordelijk halfrond. Hoewel koffie zowel warm als koud kan worden gedronken, stijgt de vraag vaak in de herfst- en wintermaanden, omdat consumenten dan op zoek zijn naar warme dranken of kerstcadeaus, waardoor de prijzen stijgen. De meeste oogsten zijn reeds voltooid voordat deze maanden aanbreken, wat het vertrouwen van de markt in koffiefutures kan versterken.

Energieprijzen – De belangrijkste koffieproducenten en -consumenten liggen vaak ver uit elkaar. Duitsland is de op één na grootste importeur van koffie, terwijl Brazilië, de grootste koffieproducent en -exporteur, duizenden kilometers verderop aan de andere kant van de Atlantische Oceaan ligt. Voor het transport van koffie over zulke lange afstanden wordt vooral gebruikgemaakt van brandstoffen zoals diesel, dat wordt geraffineerd uit ruwe olie. De koffieprijzen worden dus in zekere mate beïnvloed door de olieprijzen, omdat er veel brandstof nodig is om de koffie over grote afstanden te vervoeren.

Sterkte van de Amerikaanse dollar – Koffie wordt op de wereldmarkt voornamelijk in Amerikaanse dollars verhandeld. Schommelingen in de waarde van de Amerikaanse dollar op de forexmarkt kunnen de internationale koopkracht beïnvloeden en daarmee ook de koffieprijzen. Als de Amerikaanse dollar sterker wordt, wordt koffie duurder voor kopers die andere valuta's gebruiken, wat de vraag kan doen dalen en de prijzen kan beïnvloeden. Een zwakkere Amerikaanse dollar maakt koffie daarentegen goedkoper op de internationale markt, wat de vraag kan stimuleren en de prijzen kan doen stijgen. Een sterke Amerikaanse dollar zou in koffieproducerende landen ook de lokale inkomsten uit de export kunnen verhogen, wat tot een hogere productie kan leiden en de dynamiek van het aanbod kan beïnvloeden.

Wat zijn de handelstijden van koffie?

Koffie wordt verhandeld op diverse beurzen, elk met hun eigen handelstijden.

Arabica wordt verhandeld op de ICE Futures US. De handelstijden van deze beurs lopen van maandag tot vrijdag, van 9:15 tot 18:30 UTC. De voorbeurshandel begint om 1:00 uur UTC.*

Robusta wordt verhandeld op de ICE Futures Europe. De handelstijden van deze beurs lopen van maandag tot vrijdag, van 9:00 tot 17:30 UTC. De voorbeurshandel begint om 1:00 uur UTC.*

Als u ervoor kiest om CFD's te verhandelen, dan kunt u de prestaties van koffie live volgen in Amerikaanse dollars via onze uitgebreide grafiek van Arabica-koffie en grafiek van Robusta-koffie.

Als u de bewegingen van koffie opvolgt, blijft u steeds op de hoogte van belangrijke fundamentele of technische ontwikkelingen die een impact kunnen hebben op de koers.

*De handelstijden kunnen verschillen tijdens nationale feestdagen.

Maak een account aan Open een demorekening

Hoe handelt u in koffie?

Koffie is een grondstof die zowel op spotmarkten als via derivaten kan worden verhandeld. Derivaten zijn financiële producten die hun waarde ontlenen aan de prijs van de onderliggende grondstof.

Voor fysieke contracten moeten handelaren rekening houden met aanzienlijke kosten en logistieke uitdagingen, zoals bijvoorbeeld opslagkosten en leveringsverplichtingen, wat tot grote financiële druk kan leiden. Veel handelaren gebruiken derivaten zoals CFD's of futures om deze complicaties te vermijden.

Contracts for difference, oftewel CFD's, bieden handelaren de mogelijkheid om te speculeren op de prijs van koffie, zonder dat ze het fysieke actief in bezit hoeven te nemen. U kunt zowel long gaan (in de verwachting dat de prijs zal stijgen) als short (in de verwachting dat de prijs zal dalen). U kunt zich hierbij baseren op technische analyse om meer inzicht te krijgen in de koersbewegingen. Met CFD's kunt u bovendien profiteren van hefboomwerking (ook wel handelen met marge genoemd), waardoor u met een kleiner startkapitaal grotere posities kunt innemen. Deze hefboomwerking vergroot echter ook uw potentiële verliezen. De handel in CFD's gaat dan ook gepaard met hoge risico's.

Lees meer over de handel in grondstoffen met Capital.com in onze uitgebreide handelsgids voor grondstoffen en maak kennis met de belangrijkste concepten op onze pagina met de basisprincipes van de effectenhandel.

Om blootgesteld te worden aan de prijs van koffie kunnen handelaren naast CFD's ook andere instrumenten gebruiken, zoals bijvoorbeeld futures, opties, ETF's en beleggingsfondsen. Deze alternatieven bieden verschillende risicoprofielen en kunnen worden ingezet bij diverse beleggingsstrategieën.

Handelaren die belangstelling hebben voor koffie kunnen ook onderzoek doen naar aandelen van beursgenoteerde bedrijven die actief zijn in de productie, distributie en verkoop van koffie, zoals bijvoorbeeld Nestlé, Starbucks en Keurig Dr Pepper.

Maak een account aan Open een demorekening

Veelgestelde vragen