Wskaźnik strachu i chciwości: kompletny przewodnik
Dowiedz się więcej o wskaźniku strachu i chciwości, najważniejszych wskaźnikach, na których się opiera, oraz o tym, jak skutecznie zarządzać emocjami w handlu z Capital.com.
Czym jest wskaźnik strachu i chciwości?
Wskaźnik strachu i chciwości jest barometrem nastroju zaprojektowanym do pomiaru emocji panujących na rynkach finansowych. Ocenia on, czy uczestnicy rynku działają pod wpływem strachu, czy chciwości, co pomaga uzyskać wgląd w trendy rynkowe. Choć nie jest to zbywalny instrument, wskaźnik służy jako potencjalnie cenne źródło informacji do zrozumienia nastrojów rynkowych.
Analizując dominujące emocje, inwestorzy mogą lepiej zrozumieć potencjalne zachowania rynku i podejmować świadome decyzje. Wskaźniki strachu i chciwości są dostosowane do poszczególnych rynków i instrumentów finansowych, odzwierciedlając unikalną dynamikę każdego sektora.
Poniżej przedstawimy dwa najpopularniejsze wskaźniki strachu i chciwości:
-
Wskaźnik strachu i chciwości giełdy papierów wartościowych mierzy ogólne nastroje na amerykańskim rynku akcji, odzwierciedlając wpływ emocji w handlu na jego zachowanie. Wprowadzony przez CNN Money (obecnie CNN Business) w 2012 roku, wskaźnik opiera się na skali od 0 (skrajny strach) do 100 (skrajna chciwość), przy czym wynik zbliżony do 50 oznacza neutralny nastrój.
Wskaźnik pomaga inwestorom ocenić, czy rynek jest potencjalnie przewartościowany lub niedowartościowany w oparciu o reakcje emocjonalne, a nie fundamentalne dane. Zapewnia on również wgląd w psychologię tłumu, pokazując, w jaki sposób zbiorowe emocje mogą napędzać zmienność rynku i wpływać na zachowania w handlu.
-
Wskaźnik strachu i chciwości dla kryptowalut został wprowadzony przez alternative.me, platformę internetową, która zapewnia alternatywy dla oprogramowania, aplikacji i witryn internetowych. Podobnie jak w przypadku wskaźnika strachu i chciwości dla giełdy papierów wartościowych, wskaźnik wykorzystuje skalę od 0 do 100 w celu odzwierciedlenia bieżącego nastroju rynku kryptowalut.
Aktualnie kryptowalutowa wersja wskaźnika strachu i chciwości mierzy jedynie nastroje rynkowe dla bitcoina (BTC), choć serwis planuje rozszerzyć zasięg i „wkrótce” wprowadzić oddzielne wskaźniki dla dużych altcoinów. Oznacza to, że w przyszłości koncepcja wskaźnika może zostać przeniesiona również na inne kryptowaluty, takie jak ethereum (ETH) lub solana (SOL), poszerzając jego zdolność oceny nastrojów w kontekście różnych aktywów cyfrowych.
Jak działa wskaźnik strachu i chciwości?
Giełdowy wskaźnik strachu i chciwości działa poprzez analizę siedmiu kluczowych wskaźników rynkowych, które odzwierciedlają zachowanie inwestorów na amerykańskim rynku akcji. Wskaźniki te mierzą takie czynniki, jak zmienność rynku, siła cen akcji i popyt na bezpieczne aktywa, a każdy z nich reprezentuje unikalny element nastroju rynkowego. Wskaźniki są traktowane równoważnie, aby uzyskać wynik od 0 do 100, gdzie 0 odzwierciedla skrajny strach, a 100 skrajną chciwość. Wynik pomiędzy 40 a 60 oznacza w większości neutralny sentyment.
Działanie wskaźnika przypomina barometr z igłą wychylającą się w lewo w kierunku strachu, gdy inwestorzy unikają ryzyka i w prawo w kierunku chciwości, gdy apetyt na ryzyko wzrasta. Inwestorzy często wykorzystują tę informację, aby ocenić, czy rynek jest przewartościowany, czy niedowartościowany i odpowiednio podejmują strategiczne decyzje.
Historia Wskaźnik strachu i chciwości dla kryptowalut działa na tej samej zasadzie, co giełdowy indeks strachu i chciwości, mierząc nastroje rynkowe dla bitcoina w skali od 0 do 100. Poziom wskaźnika bliski zeru oznacza skrajny strach, wynik w pobliżu środka sugeruje neutralny nastrój, natomiast wynik bliski 100 sygnalizuje skrajną chciwość.
Elementy wskaźnika strachu i chciwości na rynku akcji
Siedem wskaźników składających się na wskaźnik strachu i chciwości na rynku akcji to: dynamika cen akcji, siła cen akcji, rozpiętość cen akcji, opcje sprzedaży i kupna, zmienność rynku, popyt na bezpieczne przystanie i popyt na tzw. obligacje śmieciowe. Każdy z tych wskaźników jest oceniany indywidualnie, a średnia ich wyników stanowi ogólny odczyt wskaźnika strachu i chciwości.
Poniżej przyjrzymy się szczegółowo każdemu z siedmiu składowych wskaźników:
- Dynamika cen akcji porównuje wartość indeksu US 500 do jego 125-dniowej średniej kroczącej (MA) w celu oceny trendów rynkowych. Jeśli indeks znajduje się powyżej swojej 125-dniowej średniej kroczącej, sugeruje to dynamikę wzrostową wskazującą na chciwość. Jeśli zaś wartość jest niższa, sugeruje to dynamikę spadkową wskazującą na strach.
- Siła cen akcji ocenia liczbę akcji, które osiągnęły 52-tygodniowe maksima w porównaniu z tymi, które osiągnęły 52-tygodniowe minima na Nowojorskiej Giełdzie Papierów Wartościowych (NYSE) oraz giełdzie Nasdaq. Większa liczba akcji osiągających nowe szczyty wskazuje na chciwość, podczas gdy większa liczba akcji osiągających nowe minima jest oznaką strachu.
- Szeroki zakres cen akcji analizuje wolumen obrotu na NYSE zwyżkującymi akcjami w porównaniu ze zniżkującymi akcjami. Większy wolumen obrotu zwyżkującymi akcjami wskazuje na chciwość, podczas gdy wyższy wolumen obrotu zniżkującymi akcjami oznacza strach.
- Opcje put i call ocenia stosunek opcji put (używanych do sprzedaży aktywów) do opcji call (używanych do kupna aktywów) na Chicago Board Options Exchange (CBOE), aby ocenić oczekiwania rynku. Wyższy wskaźnik opcji put wskazuje na strach, ponieważ oznacza, że inwestorzy zabezpieczają się przed potencjalnymi spadkami cen. Z drugiej strony, większa liczba opcji call sygnalizuje chciwość, gdyż jest sygnałem, że inwestorzy stawiają na wzrost cen.
- Indeks zmienności (VIX), nazywany często „indeksem strachu”, mierzy zmienność rynkową i ryzyko, koncentrując się w szczególności na 50-dniowej średniej kroczącej. Wyższy poziom VIX odzwierciedla większy strach i niepewność na rynku, podczas gdy niższy sugeruje chciwość i poczucie bezpieczeństwa.
- Wskaźnik popytu na bezpieczne aktywa mierzy popyt na bezpieczniejsze aktywa, takie jak amerykańskie obligacje skarbowe, w porównaniu z akcjami należącymi do indeksu US 500. Wzrost popytu na obligacje skarbowe sygnalizuje strach, ponieważ jest oznaką, że inwestorzy szukają bezpieczeństwa. I odwrotnie, gdy inwestorzy preferują akcje zamiast obligacji, może to wskazywać na chciwość, ponieważ są bardziej skłonni do podejmowania ryzyka.
- Popyt na obligacje śmieciowe analizuje różnicę w rentowności między obligacjami śmieciowymi o niższym ratingu i wyższej rentowności a obligacjami o ratingu inwestycyjnym w oparciu o wskaźniki ICE BofA US High Yield Index i ICE BofA US Corporate Index. Zwężający się spread sugeruje, że inwestorzy są skłonni podjąć większe ryzyko dla wyższych zysków (chciwość), podczas gdy rozszerzający się spread wskazuje na awersję do ryzyka (strach).
Elementy wskaźnika strachu i chciwości dla kryptowalut
Sześcioma wskaźnikami składającymi się na wskaźnik strachu i chciwości na rynku kryptowalut są: zmienność ceny bitcoina, dynamika i wolumen rynku, sygnały w mediach społecznościowych, dominacja, trendy i ankiety. Każdy z tych wskaźników jest ważony i oceniany indywidualnie, a średnia ich wyników stanowi ogólny odczyt wskaźnika strachu i chciwości dla kryptowalut. Według stanu na dzisiaj wskaźnik oparty na ankietach został wyłączony.
Poniżej przyjrzymy się szczegółowo każdemu z sześciu składowych wskaźników:
- Zmienność ceny bitcoina mierzy aktualny poziom zmienności i maksymalne spadki ceny bitcoina, porównując je z odpowiednimi wartościami średnimi z ostatnich 30 i 90 dni. Nietypowy wzrost zmienności jest często uważany za oznakę strachu na rynku, wskazując na zwiększoną niepewność wśród inwestorów.
- Dynamika i wolumen rynku śledzi bieżący wolumen obrotu i dynamikę rynku w odniesieniu do średnich z ostatnich 30 i 90 dni. Duży dzienny wolumen kupna podczas trendu wzrostowego wskazuje na wysoki poziom chciwości. Z drugiej strony, wysoki wolumen obrotu podczas trendu spadkowego sygnalizuje wysoki poziom strachu.
- Nastrój w mediach społecznościowych gromadzi i zlicza posty w różnych hasztagach związanych z każdą kryptowalutą, ze szczególnym uwzględnieniem aktywności związanej z bitcoinem na Twitterze. Wskaźnik ten ocenia częstotliwość interakcji i liczbę wpisów w określonych ramach czasowych. Nadzwyczaj wysoki poziom interakcji oznacza zwiększone zainteresowanie kryptowalutą, odpowiadające chciwości.
- Ankiety przeprowadzane co tydzień w celu oceny nastrojów opinii publicznej w kwestii ich postrzegania rynku. Ankiety, w których brało udział zwykle od 2000 do 3000 respondentów, dostarczały cennych informacji na temat zbiorowych nastrojów inwestorów kryptowalutowych. Stosowanie tego wskaźnika zostało aktualnie wstrzymane.
- Dominacja ocenia udział kapitalizacji rynkowej poszczególnych kryptowalut w stosunku do całego rynku kryptowalut. W przypadku bitcoina wzrost dominacji często wskazuje na strach, ponieważ sygnalizuje, że inwestorzy odchodzą od inwestycji spekulacyjnych w altcoiny i wracają do bitcoina jako bezpiecznej przystani. Z kolei spadek dominacji bitcoina sugeruje, że inwestorzy stają się coraz bardziej chciwi i alokują środki w bardziej ryzykowne altcoiny w oczekiwaniu na kolejną dużą hossę.
- Trendy opierają się na analizie danych z Google Trends dla różnych zapytań związanych z bitcoinem, koncentrując się na zmianach w liczbie wyszukiwań i popularnych powiązanych słowach kluczowych. Przykładowo, znaczny wzrost liczby wyszukiwań terminów takich jak „manipulacja ceną bitcoina” sygnalizuje strach na rynku. Zmiany trendów są uwzględniane w indeksie, aby odzwierciedlić przesunięcia nastrojów rynkowych.
Historyczne odczyty wskaźnika strachu i chciwości
Wskaźnik strachu i chciwości jest często uważany za wiarygodny wskaźnik dla rynku amerykańskich akcji, a analiza jego historycznych odczytów może zapewnić inwestorom cenny wgląd w to, jak nastroje mogą wpływać na potencjalne przyszłe ruchy rynkowe*.
Wskaźnik osiągał poziomy ekstremalnej chciwości na początku 2018 r., kiedy odczyty powyżej 80 zbiegły się z silną hossą, podczas której ceny akcji gwałtownie wzrosły. Wysokie odczyty odzwierciedlały optymizm inwestorów i agresywne zachowania związane z podejmowaniem ryzyka. W niedługim czasie, w lutym 2018 r., rynek doświadczył znaczącej korekty, kiedy to indeks US 500 spadł o ponad 10%. Odczyt sugerujący ekstremalną chciwość poprzedzał spadki na rynku, dając sygnał przewartościowania i potencjalnego odwrócenia.
W marcu 2020 r., po wybuchu pandemii COVID-19, wskaźnik strachu i chciwości spadł do poziomu ekstremalnego strachu, a odczyty poniżej 10 punktów odzwierciedlały szerzącą się panikę i niepewność. Wkrótce po tych minimach wprowadzono agresywne fiskalne i monetarne środki stymulacyjne, co doprowadziło do silnego ożywienia na rynku. Inwestorzy, którzy uznali odczyt skrajnego strachu za potencjalny sygnał kupna, mogli wykorzystać późniejszy wzrost.
Istnieją jednak przypadki, w których wskaźnik strachu i chciwości dostarczał fałszywych sygnałów. Przykładowo, pod koniec 2019 r. wskaźnik sugerował wysoki poziom chciwości, sygnalizując, że rynek może być przewartościowany. Mimo to rynek kontynuował wzrosty na początku 2020 r., zanim nastąpił krach wywołany pandemią.
Wskaźnik strachu i chciwości jest barometrem nastrojów i nie uwzględnia fundamentalnych czynników rynkowych. Aby uzyskać pełny wgląd w sytuację, inwestorzy powinni się nim posługiwać w połączeniu z analizą techniczną oraz innymi wskaźnikami.
*Należy pamiętać, że wyniki historyczne nie są gwarancją przyszłych rezultatów, a wskaźnik strachu i chciwości działa najlepiej w połączeniu z dodatkowymi narzędziami, takimi jak formacje na wykresach i wskaźniki techniczne, które mogą potwierdzić jego odczyty.
Jak wskaźnik strachu i chciwości wpływa na inwestorów?
Korzystanie ze wskaźnika strachu i chciwości może pomóc inwestorom uniknąć podejmowania decyzji kierowanych emocji. Przykładowo, wskaźnik może zapobiec uleganiu mentalności stadnej polegającej na kupowaniu przewartościowanych aktywów w okresach chciwości lub sprzedawaniu niedowartościowanych w okresach strachu. Zamiast podążania za tłumem można przyjąć podejście kontrariańskie wykorzystujące emocjonalne skrajności rynku.
Co więcej, wskaźnik może też być wykorzystywany jako część strategii zarządzania ryzykiem. Rozpoznając okresy wysokiej zmienności i niepewności, można dostosować wielkość pozycji, ustawić odpowiednie poziomy stop loss i zarządzać ekspozycją na pozycje o wyższym ryzyku.
Wskaźnik strachu i chciwości nie powinien być jednak jedyną podstawą do podejmowania decyzji handlowych. Jest on jedynie narzędziem uzupełniającym inne formy analizy, takie jak analiza techniczna i fundamentalna.
