Emocje w handlu: kompletny poradnik

Zrozumienie, w jaki sposób emocje mogą wpływać na decyzje handlowe, jest jedną z najważniejszych lekcji, jakich może nauczyć się trader.

Czytaj dalej, aby dowiedzieć się, jak emocje takie jak strach i chciwość mogą wpływać na twoje działania handlowe i jak kontrolować te emocje, abyś mógł podejmować bardziej racjonalne decyzje handlowe na rynkach.

Emocje w handlu

Jak emocje wpływają na handel?

Handel może być naładowanym emocjonalnie doświadczeniem. Łatwo jest dać się przytłoczyć uczuciom ekscytacji, strachu i chciwości, z których każde może mieć negatywny wpływ na podejmowanie decyzji. 

Oto kilka rzeczy, które można sprowokować, podejmując emocjonalne decyzje handlowe, zamiast kierować się obiektywną analizą rynku.

• Błędy poznawcze: nadmierna pewność siebie i podejmowanie nadmiernego ryzyka lub odwrotnie, niedostateczna pewność siebie i niezdecydowanie, to tylko kilka z błędów poznawczych, które mogą być wywołane przez handel emocjonalny.

• Impulsywne podejmowanie decyzji: może to wynikać z braku dyscypliny i kontroli, co naraża traderów na potencjalnie większe straty. 

• Niechęć do ponoszenia strat: może to spowodować, że traderzy zafiksują się na krótkoterminowych stratach i całkowicie będą unikać handlu. 

Najczęstsze emocje występujące w handlu

Chociaż spektrum emocjonalne każdego tradera jest unikalne, istnieje 14 rodzajów emocji, których zazwyczaj doświadcza większość traderów. Mogą one występować cyklicznie, od ekscytacji i euforii, przez strach i panikę, aż po przygnębienie i depresję.

Przyjrzyjmy się bardziej szczegółowo niektórym z kluczowych emocji w handlu. 

• Euforia: jeśli uczucie intensywnego podekscytowania jest wywoływane przez zyskowną transakcję lub zwycięską passę, może to zniekształcić postrzeganie potencjału znacznych zysków. W tym stanie możesz stać się zbyt pewny siebie i stając się ofiarą nadmiernej pewności siebie i podejmując większe ryzyko, niż normalnie byś to zrobił.

• Strach: w handlu strach może być wywołany nieoczekiwaną zmiennością rynku. Może to powodować podejmowanie decyzji na podstawie niepokojących myśli, a nie rzetelnej analizy. Może to prowadzić do panicznej wyprzedaży, w której zamykasz swoje pozycje przed czasem lub w ogóle ich nie otwierasz. 

• Przygnębienie: może to być spowodowane znaczną stratą lub serią strat. W tym stanie możesz skupić się na niepowodzeniach i stracić wiarę w siebie, stać się bardziej podatnym na tendencję do unikania strat lub całkowicie zrezygnować z handlu.  

Jak kontrolować swoje emocje w handlu

Nie ma uniwersalnych lekcji na temat tego, jak kontrolować emocje w handlu, ponieważ każda osoba jest wyjątkowa i odmienna. Istnieją jednak kroki, które można podjąć, aby lepiej zrozumieć i złagodzić negatywny wpływ emocji na decyzje podejmowane na rynkach.

• Ćwicz rozwagę: ćwiczenie rozwagi może pomóc ci pielęgnować zwiększoną świadomość tego, co myślisz i odczuwasz. Może to sprawić, że będziesz handlować w oparciu o racjonalne decyzje, a nie emocje.

• Spróbuj prowadzić dziennik: dokumentowanie decyzji handlowych, strategii i stanów emocjonalnych może pomóc w ocenie wyników, rozpoznaniu formacji i korygowaniu uprzedzeń emocjonalnych w przyszłości.

• Zaangażuj się w pozytywne mówienie o sobie: świadome zastępowanie negatywnych wzorców myślowych konstruktywnymi, afirmującymi stwierdzeniami może pomóc w zwiększeniu pewności siebie, opanowaniu i zminimalizowaniu wpływu błędów emocjonalnych na podejmowanie decyzji.

• Rób sobie przerwy: może się to wydawać proste, ale robienie sobie przerw może pomóc w zdystansowaniu się, ogólnemu zresetowaniu się i uzyskaniu pewnej perspektywy na to, jak rozwijają się twoje transakcje pośród wydarzeń rynkowych.

• Szukaj wsparcia: wymiana spostrzeżeń, omawianie strategii i dzielenie się doświadczeniami z innymi traderami może pomóc wzmocnić odporność emocjonalną.

Wskaźnik strachu i chciwości

Czym jest giełdowy indeks strachu i chciwości?

Ogólnie rzecz biorąc, indeks strachu i chciwości działa na podstawie założenia, że akcje mają tendencję do spadku w odpowiedzi na strach i wzrostu wartości pod wpływem chciwości.

Indeks ten został opracowany przez CNN Business w 2012 r. w celu śledzenia nastrojów panujących na amerykańskim rynku akcji.

Oceniając różne aspekty zachowania rynku akcji, takie jak zmienność, dynamika i popyt na bezpieczne przystanie, indeks strachu i chciwości może dostarczyć cennych informacji na temat nastrojów inwestorów i tego, czy akcje są uczciwie wyceniane w danym momencie.

Jak mierzony jest indeks strachu i chciwości?

Indeks strachu i chciwości na rynku akcji analizuje siedem różnych wskaźników rynkowych, z których każdy jest znormalizowany i przypisuje mu wartość od 0 do 100. Średnia z tych wartości jest następnie obliczana w celu określenia ogólnego wyniku indeksu strachu i chciwości.

• Dynamika cen akcji: wskaźnik ten mierzy wydajność S&P 500 (US 500) w stosunku do jego 125-dniowej średniej kroczącej.

• Siła cen akcji: aby to sprawdzić, porównuje się liczbę akcji, które osiągnęły 52-tygodniowe maksima i minima na Nowojorskiej Giełdzie Papierów Wartościowych (NYSE).

• Szeroki zakres cen akcji: wskaźnik ten obejmuje analizę wolumenu obrotu rosnących i spadających akcji na NYSE.

• Opcje put i call: współczynnik kontraktów opcji put/call jest obliczany poprzez porównanie wolumenu obrotu opcji sprzedaży spadkowych ze wzrostowymi opcjami kupna.

• Zmienność rynku: CBOE Volatility Index służy do oceny zmienności rynkowej i niepokoju inwestorów.

• Popyt na akcje bezpiecznych przystani: oceniane są wyniki akcji w porównaniu z obligacjami, ponieważ inwestorzy zazwyczaj szukają obligacji w okresach strachu.

• Popyt na obligacje śmieciowe: spread między rentownością obligacji o jakości inwestycyjnej i obligacji o wysokiej rentowności (śmieciowych) jest oceniany w celu uzyskania dostępu do popytu na obligacje śmieciowe.

Jak odczytać indeks strachu i chciwości

Giełdowy indeks strachu i chciwości działa w skali od 0 do 100, przy czym:

• 0 reprezentujące skrajny strach

• 50 oznaczające neutralny sentyment

• 100 oznacza skrajną chciwość

Zazwyczaj skrajny strach wskazuje, że inwestorzy są pesymistami i mogą mieć wyprzedane aktywa. I odwrotnie, skrajna chciwość sugeruje, że rynek może być wykupiony. 

Jako wskaźnik przeciwstawny, jeśli indeks strachu i chciwości wykazuje skrajne poziomy strachu lub chciwości, może to sygnalizować, że zbliża się potencjalne odwrócenie obecnego trendu rynkowego. Takie poziomy mogą sygnalizować, że rynek osiąga punkt zwrotny, a na horyzoncie mogą pojawić się możliwości zmiany kierunku. 

Jednak podobnie jak inne wskaźniki, wskaźniki przeciwstawne nie są niezawodne. Inne czynniki powinny być zawsze brane pod uwagę w ogólnej analizie warunków rynkowych przed rozpoczęciem handlu.

Jak indeks strachu i chciwości wpływają na decyzje handlowe?

Traderzy mogą wykorzystać indeks strachu i chciwości, aby uzyskać wgląd w nastroje rynkowe, co z kolei może pomóc im w podejmowaniu decyzji. Co więcej, dane historyczne indeksu strachu i chciwości mogą zapewnić wgląd w to, jak skrajne emocje wpływały na rynki w przeszłości. Na przykład w marcu 2020 r. indeks odzwierciedlał skrajne poziomy strachu, osiągając najniższy poziom 8, gdy świat stanął w obliczu pandemii COVID-19.

Uzyskanie wglądu w to, czy rynkiem kieruje strach (sugerujący możliwości zakupu), czy też chciwość (sygnalizująca możliwy stan wykupienia i potrzebę zachowania ostrożności), może pomóc inwestorom zrozumieć nastroje rynkowe i lepiej przewidywać potencjalne zmiany kierunku cen aktywów. 

Indeks strachu i chciwości na rynku akcji może również pomóc traderom monitorować ich emocje i uprzedzenia, zapewniając obiektywną i zewnętrzną perspektywę nastrojów rynkowych. Monitorując indeks, traderzy mogą uzyskać wgląd w nadrzędny sposób myślenia społeczności inwestorów i określić czy dominujące emocje są napędzane strachem czy chciwością, i wykorzystać to zrozumienie jako przeciwwagę dla własnych uprzedzeń psychologicznych. 

Na przykład, jeśli indeks strachu i chciwości sygnalizuje skrajną chciwość, inwestorzy mogą stać się bardziej ostrożni i uniknąć pokusy pogoni za przewartościowanymi aktywami. Z drugiej strony, w okresach strachu indeks może przypominać inwestorom o zachowaniu zdrowego rozsądku i poszukiwaniu potencjalnych okazji do zakupu, które mogą pojawić się, gdy rynki są nadmiernie pesymistyczne.

Należy jednak pamiętać, że wskaźnik strachu i chciwości nie powinien być jedynym wyznacznikiem przy podejmowaniu decyzji; można go raczej używać w połączeniu z innymi narzędziami technicznymi i fundamentalnymi.

Czynniki wpływające na indeks strachu i chciwości

Na giełdowy indeks strachu i chciwości może wpływać szereg czynników, w tym:

• Trendy na rynku akcji: różne wahania na rynku akcji mogą wpływać na indeks strachu i chciwości, w tym dynamika cen, szerokość rynku i zmienność. Przykładowo, podczas hossy indeks będzie prawdopodobnie odzwierciedlał wyższe poziomy chciwości, podczas gdy bessa będzie miała tendencję do popychania indeksu w kierunku strachu. 

• Wskaźniki gospodarcze: punkty danych, takie jak wzrost PKB, wskaźniki zatrudnienia, inflacja i zaufanie konsumentów, mogą pomóc w określeniu ogólnej kondycji gospodarki. Z kolei pozytywne odczyty mogą zasadniczo przyczynić się do optymistycznych nastrojów rynkowych, napędzając indeks w kierunku chciwości. Z drugiej strony, negatywne odczyty mogą prowadzić do pesymizmu, promując strach na rynkach. 

• Globalny klimat polityczny: wydarzenia takie jak wybory, wojny handlowe i napięcia geopolityczne mogą wprowadzać niepewność na rynki, wpływając na nastroje inwestorów. W okresach stabilności indeks częściej odzwierciedla chciwość, podczas gdy niepewność może powodować nadmierny strach. 

• Nastrój rynkowy: Pozytywne wiadomości i dobre raporty finansowe mają tendencję do zwiększania nastrojów rynkowych i popychania indeksu w kierunku chciwości, podczas gdy negatywne wiadomości lub rozczarowujące wyniki mogą wywoływać strach wśród inwestorów. 

Inne czynniki, które mogą wpływać na indeks strachu i chciwości na rynku akcji, mogą obejmować wszystko, od psychologii inwestorów i mentalności stada po historyczne wzorce rynkowe, takie jak cykle ożywienia oraz sezonowość. 

Jak wykorzystać indeks strachu i chciwości w handlu

Sposób, w jaki inwestorzy wykorzystują indeks strachu i chciwości, zależy od ich strategii handlowej. Oto niektóre z najpopularniejszych podejść.

Dostrzeganie trendów

Obserwatorzy trendów mogą wykorzystywać wskaźnik strachu i chciwości do identyfikacji dominujących trendów rynkowych. Mogą to być na przykład: 

• Połączenie ze średnimi kroczącymi. Jednym ze sposobów rozpoznania trendów przy użyciu indeksu jest porównanie go ze średnimi kroczącymi. Rosnąca średnia krocząca może wskazywać na potencjalną zmianę w kierunku chciwości, podczas gdy spadająca może sygnalizować potencjalny ruch w kierunku strachu. Porównując te dwa wskaźniki, inwestorzy mogą potencjalnie potwierdzić lub obalić swoje założenia dotyczące dominującego trendu rynkowego. 

• Zmiany nastrojów na rynku spotów. Obserwowanie nagłych zmian indeksu może pomóc traderom rozpoznać zmiany nastrojów rynkowych. Nagły wzrost indeksu ze skrajnego strachu do skrajnej chciwości może na przykład wskazywać na odwrócenie rynku. Z drugiej strony, spadek z chciwości do strachu może sygnalizować potencjalne spowolnienie lub korektę.

• Analiza rozbieżności. Inwestorzy mogą porównać indeks strachu i chciwości z indeksami giełdowymi, takimi jak US 500 lub Germany 40, aby ujawnić rozbieżności. Na przykład, jeśli rynek osiąga nowe szczyty, podczas gdy indeks spada w kierunku strachu, może to sugerować brak przekonania do wzrostu i zbliżające się odwrócenie. 

Czas punktów wejścia i wyjścia

Kiedy indeks wykazuje skrajny strach, może to sygnalizować, że ceny akcji zostały wyprzedane i niedowartościowane, ponieważ inwestorzy w panice wyprzedają swoje udziały. Może to sygnalizować, że na horyzoncie widać odwrócenie trendu z bessy na hossę. Z drugiej strony, gdy indeks wykazuje ekstremalną chciwość, może to oznaczać, że rynek jest wykupiony i zbliża się odwrócenie trendu z hossy na bessę.

Inwestorzy mogą wykorzystać te informacje do określenia punktów wejścia i wyjścia dla otwieranych i zamykanych pozycji. Należy jednak pamiętać, że indeks strachu i chciwości nie powinien być używany samodzielnie, ponieważ może tworzyć fałszywe sygnały. Traderzy mogą chcieć skorzystać z innych wskaźników, które pomogą im potencjalnie potwierdzić lub obalić sygnały rynkowe.  

Ocena apetytu na ryzyko

Traderzy mogą wykorzystać indeks strachu i chciwości do oceny ogólnego ryzyka rynkowego. Na przykład, gdy wskazuje wysoki poziom strachu, może to sugerować, że uczestnicy rynku są niechętni ryzyku i pesymistycznie patrzą w przyszłość, stąd nastroje są obniżone. W takich scenariuszach inwestorzy mogą rozważyć bardziej konserwatywne podejście, koncentrując się na zarządzaniu ryzykiem i poszukiwaniu bezpiecznych aktywów lub sektorów o charakterze defensywnym. 

Z drugiej strony, wysoki poziom chciwości może wskazywać na nastawienie na ryzyko. Może to sygnalizować, że gracze rynkowi są zbyt optymistyczni i mogą przeoczyć potencjalne zagrożenia. W tej sytuacji inwestorzy mogą chcieć zachować ostrożność i przygotować się na potencjalne korekty lub odwrócenia.

Częste pytania