Emoties bij het handelen: een complete gids

Een van de belangrijkste lessen die een handelaar kan leren, is begrijpen hoe emoties uw beslissingen kunnen beïnvloeden.

Lees verder om erachter te komen welk effect emoties zoals angst en hebzucht op uw handelsactiviteiten hebben, en hoe u deze emoties in bedwang kunt houden, zodat u meer beredeneerde beslissingen kunt nemen.

Emoties bij de handel in effecten

Welk effect hebben emoties op uw handelsactiviteiten?

De effectenhandel is een emotiegevoelige activiteit. Men wordt namelijk gemakkelijk overmand door gevoelens van opwinding, angst en hebzucht. Al deze gevoelens kunnen een negatieve invloed hebben op uw besluitvorming.

Dit zijn de gevolgen die u kunt ondervinden als u uw handelsbeslissingen baseert op emoties in plaats van op een objectieve marktanalyse.

• Cognitieve vooringenomenheid: Overmoed en overmatig risico nemen, of omgekeerd, wantrouwen en aarzeling, zijn slechts een paar van de cognitieve vooringenomenheden die kunnen worden veroorzaakt door emotioneel handelen.

• Impulsieve besluitvorming: Dit kan het gevolg zijn van een gebrek aan discipline en overzicht, waardoor handelaren mogelijk grotere verliezen kunnen lijden.

• Verliesaversie: Dit kan ertoe leiden dat handelaren zich gaan fixeren op kortetermijnverliezen en alle handelsactiviteiten vermijden.

Veel voorkomende emoties bij de effectenhandel

Hoewel het emotionele spectrum van elke handelaar uniek is, zijn er 14 typische emoties die de meeste handelaren vaak ervaren. Deze komen vaak voor in cycli, van opwinding en euforie, tot angst en paniek, en vervolgens moedeloosheid en depressie.

Laten we enkele van de belangrijkste emoties even nader bekijken.

• Euforie: Als u na een of meerdere winstgevende posities intense opwinding voelt, kan dit uw perceptie van het potentieel op aanzienlijke winsten vertekenen. In deze toestand valt u mogelijk ten prooi aan overmoed, waardoor u meer risico's neemt dan u normaal zou doen.

• Angst: Angst kan veroorzaakt worden door onverwachte marktvolatiliteit. Dit kan ertoe leiden dat u uw beslissingen baseert op gevoelens van angst, in plaats van op een gefundeerde analyse. Hierdoor ontstaat mogelijk paniek, waarbij u uw posities vroegtijdig sluit of helemaal geen posities opent.

• Wanhoop: Deze emotie is mogelijk het gevolg van een aanzienlijk verlies of een reeks verliezen. In deze toestand raakt u gefixeerd op mislukkingen, verliest u alle vertrouwen, wilt u toekomstige verliezen vermijden en stopt u mogelijk helemaal met handelen.

Hoe houdt u uw emoties in bedwang bij het handelen?

Er bestaan geen pasklare richtlijnen om uw emoties in bedwang te houden. Iedereen is immers uniek. U kunt echter wel enkele stappen ondernemen om de negatieve effecten die uw emoties op uw beslissingen hebben, beter te begrijpen en te beperken.

• Mindfulness beoefenen: Mindfulness beoefenen kan u helpen om u meer bewust te worden van uw gedachten en emoties. Zo vergroot u de kans dat u handelt op basis van rationele beslissingen in plaats van emoties.

• Houd een logboek bij: Door uw handelsbeslissingen, strategieën en emotionele toestand schriftelijk vast te leggen, kunt u uw prestaties evalueren, patronen identificeren en emotionele vooringenomenheden rechtzetten.

• Positieve bekrachtiging: Als u negatieve gedachtepatronen bewust vervangt door constructieve en bekrachtigende uitspraken, kweekt u meer zelfvertrouwen, behoudt u uw kalmte en minimaliseert u de impact van emotionele vooringenomenheid.

• Neem pauze: Het klinkt misschien simpel, maar pauzes nemen kan u helpen om een stapje terug te nemen, uw focus te herstellen en meer perspectief te krijgen op de manier waarop uw posities zich voltrekken.

• Hulp zoeken: Door gedachten uit te wisselen, strategieën te bespreken en ervaringen te delen met uw collega-handelaren, versterkt u uw emotionele veerkracht.

De fear and greed index

Wat is de fear and greed index?

De fear and greed index berust in grote lijnen op de veronderstelling dat de aandelenkoersen doorgaans dalen als reactie op angst en stijgen als ze worden beïnvloed door hebzucht.

De index werd in 2012 ontwikkeld door CNN Business om het heersende sentiment op de Amerikaanse aandelenmarkt te volgen.

De fear and greed index beoordeelt verschillende aspecten van het beursgedrag, zoals volatiliteit, momentum en de vraag naar safe-havens, en kan u zo helpen bepalen wat het beleggerssentiment is en of de aandelen op dat moment een correcte prijs hebben.

Hoe wordt de fear and greed index gemeten?

De fear and greed index analyseert zeven verschillende marktindicatoren, die allemaal gestandaardiseerd zijn en een waarde tussen 0 en 100 krijgen. Vervolgens wordt het gemiddelde van deze waarden berekend, met als resultaat de score van de fear and greed index.

• Momentum: Deze indicator meet de prestatie van de S&P 500 (US 500) ten opzichte van het 125-daags voortschrijdend gemiddelde.

• Sterkte: Deze indicator wordt berekend door het aantal aandelen op de New York Stock Exchange (NYSE) dat hun hoogste of laagste koersen in 52 weken bereikt met elkaar te vergelijken.

• Koersbreedte: Deze indicator is gebaseerd op een analyse van het handelsvolume van de stijgende en dalende aandelen op de NYSE.

• Put- en callopties: De put/call-verhouding van optiecontracten wordt berekend door het handelsvolume van bearish putopties te vergelijken met bullish callopties.

• Marktvolatiliteit: De CBOE Volatility Index geeft een beeld van de marktvolatiliteit en de ongerustheid onder beleggers.

• Vraag naar safe-havens: Een evaluatie van de prestaties van aandelen versus obligaties, aangezien beleggers in tijden van angst meestal voor obligaties kiezen.

• Vraag naar junk-obligaties: Een evaluatie van de spread tussen de rendementen op beleggingsobligaties en high-yield ('junk')obligaties om de vraag naar junk-obligaties te bepalen.

Hoe leest u de fear and greed index?

De fear and greed index gebruikt een schaal van 0 tot 100, waarbij:

• 0 overeenkomt met extreme angst

• 50 neerkomt op een neutraal sentiment

• 100 overeenkomt met extreme hebzucht

Extreme angst duidt er meestal op dat beleggers pessimistisch zijn en dat de activa mogelijk oververkocht zijn. Extreme hebzucht wijst er daarentegen op dat de markt mogelijk overgekocht is.

De fear and greed index is een contraire indicator. Als hij extreme angst- of hebzuchtniveaus vertoont, kan dit erop wijzen dat er een potentiële ommekeer in de huidige trend zit aan te komen. Deze niveaus kunnen erop wijzen dat de markt een keerpunt bereikt en dat er wellicht een omkering in het verschiet ligt.

Maar net als andere indicatoren zijn contraire indicatoren niet onfeilbaar. U moet daarom altijd andere factoren in overweging nemen tijdens uw analyse van de marktomstandigheden.

Welke invloed heeft de fear and greed index op de besluitvorming?

Handelaren gebruiken de fear and greed index om inzicht te krijgen in het marktsentiment, wat hun besluitvorming beïnvloedt. Bovendien kunnen de historische gegevens van de fear and greed index meer inzicht bieden in de manier waarop emotionele uitschieters de markten in het verleden hebben beïnvloed. In maart 2020, toen de wereld geconfronteerd werd met de COVID-19 pandemie, wees de index bijvoorbeeld op extreme angst, en bereikte een dieptepunt van 8.

Als handelaren inzien of de markt gedreven wordt door angst (wat op potentiële koopkansen wijst) of door hebzucht (wat op een mogelijke overgekochte toestand wijst en aanleiding geeft tot voorzichtigheid), zijn ze beter in staat om in te spelen op potentiële verschuivingen in de koersen.

De fear and greed index kan handelaren ook helpen om hun emoties en vooringenomenheid door te lichten met een objectief en extern beeld van het marktsentiment. Als ze deze index regelmatig controleren, krijgen handelaren meer inzicht in de algemene mentaliteit onder beleggers en komen ze te weten of de huidige emoties worden gedreven door angst of hebzucht. Dit inzicht gebruiken ze vervolgens als tegenwicht voor hun eigen vooringenomenheid.

Als de fear and greed index bijvoorbeeld extreme hebzucht aangeeft, gaan handelaren over het algemeen voorzichtiger te werk, zodat ze niet ten prooi vallen aan de verleiding om overgewaardeerde activa op te kopen. Tijdens perioden van angst kan de index handelaren er echter aan herinneren om nuchter te blijven en op zoek te gaan naar potentiële koopkansen.

Merk op dat de fear and greed index niet de enige maatstaf mag zijn voor uw besluitvorming, maar dat u deze kunt gebruiken in combinatie met andere technische en fundamentele instrumenten.

Welke factoren beïnvloeden de fear and greed index?

De fear and greed index wordt beïnvloed door een aantal factoren, waaronder:

• Trends: De schommelingen op de aandelenmarkt hebben een directe invloed op de fear and greed index, met inbegrip van het prijsmomentum, de marktbreedte en de volatiliteit. Tijdens een bullmarkt zal de index waarschijnlijk hogere niveaus van hebzucht aangeven, terwijl een bearmarkt de index in de richting van angst zal drijven.

• Economische indicatoren: Cijfers zoals de groei van het BBP, werkloosheidscijfers, inflatie en het consumentenvertrouwen kunnen helpen om de algemene gezondheid van de economie te bepalen. Positieve cijfers leiden over het algemeen tot een optimistisch marktsentiment, waardoor de index naar hebzucht wordt gedreven. Negatieve cijfers leiden dan weer tot pessimisme, waardoor de markten angstiger worden.

• Het wereldwijde politieke klimaat: Bepaalde gebeurtenissen zoals verkiezingen, handelsoorlogen en geopolitieke spanningen zorgen vaak voor onzekerheid en beïnvloeden het beleggerssentiment. Tijdens stabiele perioden zal de index eerder geneigd zijn om hebzucht aan te geven, terwijl onzekerheid buitensporige angst kan veroorzaken.

• Marktsentiment: Positief nieuws en sterke financiële rapporten stimuleren het marktsentiment en drijven de index naar hebzucht, terwijl negatief nieuws of teleurstellende cijfers de beleggers angst kunnen inboezemen.

Er zijn talloze andere factoren die de fear and greed index van de aandelenmarkt kunnen beïnvloeden, gaande van de mentaliteit en de kuddegeest bij beleggers tot historische marktpatronen zoals boom- en bustcycli en seizoensgebondenheid.

Hoe gebruikt u de fear and greed index bij de handel in effecten?

De manier waarop handelaren de fear and greed index gebruiken, wordt bepaald door hun handelsstrategie. Dit zijn enkele van de meest voorkomende benaderingen.

Om trends te identificeren

Trendvolgers gebruiken de fear and greed index om de overheersende trend te identificeren. Zo kunnen ze bijvoorbeeld:

• De index combineren met voortschrijdende gemiddelden. Eén manier om trends te identificeren is door de index te vergelijken met de voortschrijdende gemiddelden. Een stijgend voortschrijdend gemiddelde duidt doorgaans op een mogelijke verschuiving naar hebzucht, terwijl een dalend voortschrijdend gemiddelde op een potentiële verschuiving naar angst kan duiden. Door de twee indicatoren met elkaar te vergelijken, kunnen handelaren hun vermoedens over de huidige markttrend bevestigen of ontkrachten.

• Veranderingen in het sentiment identificeren. Abrupte veranderingen in de index kunnen handelaren helpen om eventuele veranderingen in het sentiment te signaleren. Als de index een plotselinge beweging van extreme angst naar extreme hebzucht maakt, kan dit bijvoorbeeld wijzen op een ommekeer op de markt. Een plotselinge beweging van hebzucht naar angst kan daarentegen duiden op een eventuele terugval of correctie.

• Divergenties signaleren. Handelaren kunnen de fear and greed index vergelijken met beursindexen, zoals de US 500 of de Duitsland 40 om eventuele divergenties te signaleren. Als de markt bijvoorbeeld nieuwe hoogtes bereikt en de index tegelijkertijd naar angst daalt, kan dit erop wijzen dat er weinig overtuiging in de rally zit en dat er een ommekeer op handen is.

Instap- en uitstappunten bepalen

Als de index op extreme angst wijst, kan dit een signaal zijn dat de aandelenkoersen oververkocht en ondergewaardeerd zijn, omdat beleggers in paniek hun activa verkopen. Dit kan erop wijzen dat de bearmarkt binnenkort zal omslaan in een bullmarkt. Als de index echter op extreme hebzucht wijst, kan dit betekenen dat de markt overgekocht is en dat de bullmarkt binnenkort zal omslaan in een bearmarkt.

Handelaren kunnen deze informatie gebruiken om de instap- en uitstappunten voor hun posities te bepalen. Merk op dat u niet alleen mag vertrouwen op de fear and greed index, aangezien deze ook valse signalen kan geven. Daarom moeten handelaren de index combineren met andere indicatoren om deze signalen te bevestigen of te weerleggen.

De risicobereidheid beoordelen

Handelaren kunnen de fear and greed index gebruiken om het algemene marktrisico te evalueren. Als de index bijvoorbeeld op hoge niveaus van angst wijst, kan dit suggereren dat beleggers bang zijn om risico's te nemen en dat ze pessimistisch zijn over de toekomst. In deze omstandigheden kiezen handelaren mogelijk voor een conservatievere aanpak, waarbij ze zich richten op risicobeheer, en op zoek gaan naar safe-havens of defensieve sectoren.

Hoge niveaus van hebzucht kunnen er daarentegen op wijzen dat er meer risico wordt genomen.Hoge niveaus van hebzucht kunnen er daarentegen op wijzen dat men bereid is om meer risico te nemen. Dit kan erop wijzen dat beleggers te optimistisch zijn en potentiële risico's negeren. In deze situatie moeten handelaren voorzichtig zijn en zich voorbereiden op mogelijke correcties of omkeringen.

Veelgestelde vragen