Wat zijn aandelen?

Hoofdstuk 1: Inleiding

Stel u voor dat u een stuk van een bedrijf bezit. Dat is wat er gebeurt als u een aandeel koopt.

Aandelen zijn de manier waarop bedrijven het geld opvolgen dat ze ophalen om hun bedrijf te runnen. Met aandelen verdeelt een bedrijf het geld dat het werft om zijn bedrijfsactiviteiten uit te voeren. Dit geld wordt 'kapitaal' of vermogen genoemd. Aandelen worden ook wel 'effecten' genoemd.

Als een bedrijf zijn kapitaal dus verdeelt in 100 aandelen met een nominale waarde van 1 euro, is het 'geplaatste kapitaal' 100 euro. Andere potentiële aandeelhouders zijn echter misschien bereid om meer voor deze aandelen te betalen, bijvoorbeeld 1,50 euro. De marktkapitalisatie is dan 150 euro: 100 x 1,50 euro.

Hoofdstuk 2: Waarom zou u aandelen kopen?

Aandelen kunnen om twee redenen de moeite waard zijn om in te beleggen. Ten eerste kunnen ze in waarde stijgen, zoals in ons voorbeeld. Als u de belegger bent, betekent dit dat u een meerwaarde krijgt als u ze verkoopt. Ten tweede kunnen bedrijven dividenden (een deel van hun winst) uitbetalen aan aandeelhouders.

Houd rekening met de volgende twee zaken: de waarde van aandelen kan stijgen maar ook dalen (en ze kunnen zelfs waardeloos worden als het bedrijf failliet gaat). Ten tweede geeft een bedrijf er misschien de voorkeur aan om zijn winst te behouden en geen dividenden uit te betalen. Dit is vaak het geval met technologiebedrijven. Aandeelhouders nemen dus het risico dat het bedrijf het goed doet en de waarde van de aandelen omhoog zal gaan.

Hoofdstuk 3: Hoe investeer ik in aandelen?

Het is technisch gezien mogelijk om aandelen in particuliere bedrijven te kopen. Stel dat een vriend of familielid een bedrijf opstart en u investeert hierin. U ontvangt aandelen, maar deze zijn 'illiquide'. U zult ze moeilijk kunnen verkopen en de verkoopsvoorwaarden kunnen beperkingen opleggen.

De meest liquide aandelenmarkten zijn openbare effectenbeurzen of beurzen zoals de London Stock Exchange, de New York Stock Exchange, de NASDAQ, AIM, Euronext en de Hong Kong Stock Exchange (u vindt hier de volledige lijst). 

U kunt aandelen op deze markten kopen of verkopen door contact op te nemen met een beursmakelaar, effectenhandelaar of banken die aandelenservices bieden. De gemakkelijkste manier om te kopen of verkopen is via een online handelsplatform van deze aanbieders, gekoppeld aan een bankrekening.

De koers van aandelen wordt weergegeven met twee prijzen: 'bied' en 'laat' of 'vraag'. De laat (ask) is de hogere prijs van de twee en is het bedrag waartegen iemand u de aandelen wil verkopen. De bied (bid) is wat iemand u voor uw aandelen wil betalen wanneer u ze verkoopt. Het verschil wordt de spread genoemd en dit is de winst die de effectenmakelaar boekt op aandelen die hij of zij koopt of verkoopt.

Hoofdstuk 4: Wat beïnvloed de aandelenprijzen?

Het zou heel eenvoudig zijn als de winstgevendheid van een bedrijf de enige factor van invloed was op de aandelenprijzen. Maar er zijn vele factoren die in overweging moeten worden genomen.

De huidige toestand van een bedrijf is natuurlijk belangrijk, maar beleggen is in feite een weddenschap op de toekomstige bedrijfsprestaties.

Vervolgens moet u rekening houden met de vraag en het aanbod van de aandelen op de markt. Hoe meer aandelen er beschikbaar zijn, des te lager de prijs. Vergeet echter niet dat een van de grote voordelen van zeer grote bedrijven (zoals BP, Shell, HSBC en Apple) is dat ze over het algemeen erg liquide zijn. Er zijn altijd aandelen beschikbaar op de markt om te kopen en verkopen.

Er zijn ook algemene markttrends; deze worden weergegeven door indexen zoals de FTSE 100, S&P 500 van de Dow Jones Industrial Average. Met andere woorden: de hele markt kan omhoog of omlaag gaan.

Aankondigingen van bedrijven, gebeurtenissen in de politiek, wijzigingen in de rentevoet en rapporten van effectenmakelaars doen grote beleggers (zoals pensioenfondsen en verzekeringsmaatschappijen) kopen of verkopen en soms is er gewoon een 'instinctief gevoel' op de markt: dit zijn allemaal factoren die op elk moment de prijs van aandelen kunnen beïnvloeden.

Hoofdstuk 5: De plus- en minpunten

Het goede en het slechte nieuws. Aandelen kunnen een goede manier zijn om dividenden en een meerwaarde op uw investering te krijgen. Uw geld op een spaarrekening zetten biedt u niet deze dubbele beloning. Dat is het goede nieuws.

Het nadeel is dat u uw kapitaal kunt verliezen als de prijs van uw aandelen daalt en het bedrijf zijn dividenden vermindert of intrekt. Maar dit zijn altijd de risico's van het investeren in aandelen.