Wat zijn indexen?

Hoofdstuk 1: Inleiding

U hoort vaak over beursindexen in nieuwsberichten op TV en in de financiële pers. Wat zijn dat dan - en waarom zijn ze belangrijk?

Hoe vaak hebt u experts niet horen verwijzen naar de FTSE 100, S&P 500, de Dow Jones Industrial Average, de Hang Seng, DAX, CAC of Euronext of andere indexen?

De reden dat ze zo vaak worden genoemd, is dat ze een indicator zijn voor allerlei andere belangrijke dingen. Enkele voorbeelden (onder andere):

• Vertrouwen in de aandelenmarkt
• Ondernemersvertrouwen
• De gezondheid van de economie
• De gezondheid van onze beleggingen in aandelen en obligaties.

Het basisprincipe is dat als er vertrouwen is, beleggers (zoals pensioenfondsen, verzekeringsmaatschappijen, beleggingsfondsen en particuliere beleggers) aandelen zullen kopen en het algemene niveau van aandelenkoersen doorgaans zal stijgen.

Als er geen vertrouwen is, zijn de prijzen geneigd te dalen, omdat beleggers hun aandelen verkopen en hun geld bij zich houden of in iets anders investeren.

Zo werkt het, al is dit een enigszins simplistische voorstelling van de betekenis van indexen. In feite zullen veel andere factoren van invloed zijn op het gedrag van de beurs, zoals rentevoetwijzigingen, nationale begrotingen, politieke gebeurtenissen, aankondigingen over handelsgerelateerde en economische prestaties enzovoort. En daarom is het zo moeilijk te voorspellen welke kant 'de markt' uit zal gaan.

Hoofdstuk 2: Hoe worden indexen samengesteld?

Indexen (ook wel 'indices') worden gevormd door een groep bedrijven te selecteren waarvan de aandelen op een openbare effectenbeurs genoteerd staan.

De FTSE 100 bestaat bijvoorbeeld uit de 100 grootste bedrijven op de London Stock Exchange, gemeten op basis van hun marktkapitalisatie ('market cap'). Dat wil zeggen: het aantal aandelen dat ze hebben uitgegeven, vermenigvuldigd met de prijs van die aandelen.

Dergelijke grote bedrijven worden 'blue chip'-bedrijven genoemd. Het niveau van een index wordt berekend door de verzamelde prijswijzigingen weer te geven in een aantal punten. Dit wordt ook uitgedrukt als percentage.

Andere indexen hebben een vergelijkbare benadering. De S&P 500 omvat de 500 grootste bedrijven op de New York Stock Exchange of de NASDAQ. Dow Jones Industrial Average ('de Dow') is gebaseerd op de 30 grootste aandelen op deze beurzen.

Bedrijven belanden op en verdwijnen uit indexen naarmate hun 'market cap' (marktkapitalisatie) stijgt of daalt. Bedrijven op de index worden periodiek gecontroleerd om te verifiëren dat ze in aanmerking komen voor opname in de index. Vergeet niet dat de London Stock Exchange ook kleinere indexen heeft, zoals de FTSE 250 of FTSE 350. Deze worden op een vergelijkbare manier samengesteld.

Hoofdstuk 3: Hoe werkt beleggen?

Wanneer beleggers willen investeren in een index, kunnen ze zich inkopen in een tracker fonds, die dezelfde aandelen bevat in verhouding tot hoe de index is samengesteld.

Beleggingsfondsen beheren dit proces en investeren namens hun beleggers. Ook verzamelen ze de dividenden die op de aandelen zijn betaald voor de beleggers en verdelen (of herinvesteren) ze die dividenden. Hiervoor brengen ze kosten in rekening.

Een steeds populairdere vorm van indexbeleggingen zijn beursgenoteerde fondsen (ETF's). De bedragen die de beheerders van ETF's in rekening brengen, zijn lager vergeleken met andere beleggingsfondsen, en het inkoop- of uitverkoopproces verloopt sneller en gemakkelijker.

Er zijn een aantal derivaten (die van indexen zijn afgeleid), en u kunt opties of futures kopen op beursindexen zoals de FTSE 100 en de S&P 500. In wezen zijn dit instrumenten om te hedgen tegen fluctuaties in het niveau van de indexen of om erop te wedden dat ze zullen stijgen of dalen, afhankelijk van wat u met uw investering wilt bereiken.