Stopy procentowe
Czym są stopy procentowe?
Nie ma czegoś takiego jak pieniądze za nic. Jeśli pożyczasz pieniądze, pożyczkodawca poprosi Cię w zamian o trochę więcej, niż pożyczyłeś. Tym „trochę więcej“ jest stopa procentowa, liczona jako procent pierwotnej sumy.
Podobnie, jeśli przeznaczysz swoje pieniądze na oszczędności lub pod inwestycje, możesz spodziewać się zwrotu stopy procentowej.
Gdzie słyszałeś o stopach procentowych?
O stopach procentowych słyszysz zawsze wtedy, gdy chcesz pożyczyć lub zaoszczędzić pieniądze.
Banki centralne stosują stopy procentowe w celu wywierania wpływu na politykę pieniężną (zwłaszcza jeśli chodzi o kontrolę inflacji), a ich decyzje są ściśle przestrzegane.
Co powinieneś wiedzieć o stopach procentowych?
Istnieją różne rodzaje stóp procentowych. Stopa bazowa to oprocentowanie, z jakim banki mogą pożyczać pieniądze z banku centralnego. Banki komercyjne dostosowują się do tych wartości, ale mogą też ustalać własne stopy procentowe dla oszczędzających i dla kredytobiorców.
Zwykłe lub nominalne oprocentowanie jest oparte na pierwotnej kwocie pożyczki lub oszczędności:
Zwykłe oprocentowanie = główna stopa procentowa x roczna stopa procentowa x lata
Na przykład, jeśli zaoszczędzisz kapitał w wysokości 1000 $, przy zwykłej rocznej stopie procentowej w wysokości 7% za 2 lata, zarobiłbyś 140 $ odsetek w sumie lub 70 $ za rok.
Przy złożonej stopie procentowej odsetki są naliczane każdego roku, procentowo od kwoty głównej, powiększonej o naliczone odsetki:
Odsetki złożone = (kapitał + naliczone odsetki) x roczna stopa procentowa
Jak widać na powyższym przykładzie, przy złożonej stopie procentowej, w pierwszym roku zarobiłbyś na odsetkach 70 $, z kolei w drugim roku 79,80 $, ponieważ zarabia się również na 70 $ z odsetek otrzymanych w pierwszym roku.
Stopy procentowe mogą być stałe lub zmienne.
Podczas zaciągania pożyczek stopy procentowe są często wyrażone w postaci rzeczywistej rocznej stopy procentowej (RRSO, ang. Annual percentage rate) lub efektywnej rocznej stopy procentowej (EAR). Gdy oszczędzasz, stopy procentowe są często wyrażane jako oprocentowanie w skali roku (AER).