Co to są papiery wartościowe zabezpieczone aktywami?

Powiedzmy, że spółka finansowa bierze niepłynne aktywa, takie jak pożyczka lub hipoteka, i zmienia je w coś, co może być łatwo sprzedane w formie akcji lub papieru wartościowego. Nazywa się to sekurytyzacją.

Typowym przykładem tego zjawiska są papiery wartościowe zabezpieczone hipoteką. Przyjrzyjmy się im bliżej.

W naszym przykładzie firma Omega Investments zakupiła pewną liczbę hipotek z portfela pożyczek Banku Beta. Hipoteki te są mieszanką różnej jakości: są tam duże pożyczki klientów posiadających duży kapitał własny, ale też mniejsze pożyczki udzielone bardziej ryzykownym pożyczkobiorcom.

Firma Omega Investments grupuje je w transze o podobnej jakości pożyczek i rozbija każdą transzę na akcje, które może sprzedać inwestorom, otrzymującym płatności (zysk) w regularnych odstępach czasu wraz ze spłatą hipotek przez pożyczkobiorców.

Transze otrzymują ratingi od agencji ratingowych. Zysk na transzach o najwyższej jakości, posiadających zabezpieczenia, będzie niższy niż ten wypłacany od transz niezabezpieczonych. Odzwierciedla to niższe ryzyko braku spłaty hipoteki przez pożyczkobiorców.

Wyróżniamy dwa rodzaje papierów wartościowych zabezpieczonych hipoteką: zabezpieczone hipotekami mieszkaniowymi (RMBS) i zabezpieczone na nieruchomościach komercyjnych (CMBS). Inne rodzaje pożyczek mogą być poddane sekurytyzacji w podobny sposób, a najpopularniejszymi z tych instrumentów są zabezpieczone zobowiązania wynikające z kredytu (CLO).

Minimalna kwota, jaką można zainwestować w ten rodzaj papierów wartościowych wynosi około 10.000 $, więc inwestorzy detaliczni częściej zdobywają dostęp do tego rynku poprzez fundusze.

Kto wygrywa?

W przypadku większości papierów wartościowych istnieje ryzyko, a instrumenty zabezpieczone aktywami nie są tu wyjątkiem. Trzeba pamiętać, że źle przygotowane papiery wartościowe zabezpieczone hipotekami wywołały ostatni globalny kryzys finansowy (lata 2006–2008).

Przy stabilnym rynku nieruchomości twórcy zapisów na hipotece, którzy udzielili pierwotnej pożyczki, mogą osiągnąć zysk przez odsprzedaż pożyczek, co pomaga im zmniejszyć ryzyko we własnym bilansie.

Podmioty dokonujące sekurytyzacji pożyczek także mogą zarobić w pewnych okolicznościach. Zapewniają one także większą ilość kapitału na mieszkania, dostarczając pewną dozę płynności na rynku przez swój apetyt na dalszą sekurytyzację pożyczek.

Inwestorzy korzystają z regularnych płatności przez okres posiadania papierów zabezpieczonych hipoteką, ale mogą też je kupić i sprzedać w dowolnym momencie. Nie zapominajmy też jednak, że cena, po jakiej mogą je sprzedać, może być ogromnie zróżnicowana (zależnie od warunków rynkowych w momencie sprzedaży).

Musimy też pamiętać, że nieoczekiwane zmiany w poziomach stóp procentowych, oświadczenia kierownictwa Banku Centralnego lub wydarzenia polityczne mogą mieć negatywny wpływ na papiery wartościowe zabezpieczone hipoteką w dowolnej jurysdykcji. Ich specjalistyczna natura także wpływa na ich zmienność i ryzyko cenowe.