Προκατάληψη
Τι είναι η προκατάληψη στις συναλλαγές;
Η προκατάληψη στις συναλλαγές αποτελεί ένα ψυχολογικό φαινόμενο: οι επενδυτές λαμβάνουν αποφάσεις σύμφωνα με τις προκαθορισμένες αντιλήψεις τους για το τι πρόκειται να έχει ή να μην έχει αποτέλεσμα, χωρίς να εξετάζουν τα δεδομένα. Οι προκαταλήψεις μπορεί, επίσης, να κρύβονται πίσω από την επιμονή να διατηρούν στην κατοχή τους ένα περιουσιακό στοιχείο για υπερβολικό χρονικό διάστημα, ή πίσω από άλλες μη συμφέρουσες αποφάσεις.
Πού συναντήσατε τον όρο προκατάληψη;
Ως επενδυτής, ενδέχεται να ακούσατε κάποια σχετική προειδοποίηση από τον χρηματοοικονομικό σας σύμβουλο. Οι οδηγοί επενδύσεων πιθανόν να σχολιάζουν τον κίνδυνο της προκατάληψης, ενώ το ίδιο θέμα αναλύεται κατά καιρούς από εξειδικευμένα χρηματοοικονομικά μέσα ενημέρωσης.
Τι πρέπει να γνωρίζετε για την ασυνείδητη προκατάληψη
Μια από τις πιο γνωστές μορφές προκατάληψης είναι η προκατάληψη (ή σφάλμα) επιβεβαίωσης (Confirmation Bias): ο επενδυτής αναζητά στοιχεία που θα υποστηρίξουν την προαποφασισμένη θέση του. Ο γνωστός επενδυτής Warren Buffet έχει αναφερθεί στο πρόβλημα του σφάλματος επιβεβαίωσης, μια από τις πιο συχνές μορφές προκατάληψης. Υποστηρίζει ότι για να το αποφύγουν, οι επενδυτές θα πρέπει:
- Να γνωρίζουν τον κίνδυνο και να αναγνωρίζουν ότι η κρίση τους ενδέχεται να επηρεαστεί δυσμενώς.
- Να αναζητούν και να μελετούν διαρκώς πληροφορίες που αντικρούουν τις υφιστάμενες αντιλήψεις τους.
Μια άλλη μορφή προκατάληψης είναι το σφάλμα της μη ανακτήσιμης δαπάνης (sunk cost). Αυτό μπορεί να προκύψει όταν κάποιος έχει επενδύσει τόσα πολλά χρήματα, χρόνο ή ενέργεια σε κάποια συγκεκριμένη προσπάθεια ή επένδυση, ώστε αρνείται να παραδεχτεί ότι δεν πρόκειται να αποδώσει τα επιθυμητά, παρά τις συνεχείς απώλειές του. Οφείλετε να θυμάστε ότι μια επένδυση δεν σας «χρωστά» τίποτα.