การเสนอขายหุ้น (IPO) คืออะไร?

บทที่ 1: บทนำ

IPO เป็นครั้งแรกที่บริษัทเสนอขายหุ้น (หรือ 'ลอยตัว') ต่อสาธารณะในตลาดหลักทรัพย์

IPO ย่อมาจาก 'Initial Public Offering แต่คุณมักจะเห็นคำสั้น ๆ ว่า 'เผยแพร่ต่อสาธารณะ' ซึ่งมีความหมายเหมือนกัน แล้วตลาดอะไรที่เรากำลังพูดถึงอยู่?

ตลาดที่เรากำลังพูดถึงอยู่ อาจรวมถึงLondon Stock Exchange ตลาดหลักทรัพย์แห่งใหม่ หุ้นยอร์ค Euronext หรือ ตลาดฮ่องกง หรือ ตลาดหลักทรัพย์เซี่ยงไฮ้ (และอื่น ๆ อีกมากมาย) แต่ถ้าเป็นธุรกิจขนาดใหญ่ ก็น่าจะเป็นตลาดแลกเปลี่ยนที่เชี่ยวชาญในบริษัทขนาดเล็ก เช่น ตลาดการลงทุนของลอนดอน (AIM) เป็นต้น

บทที่ 2: ทำไมต้องเสนอขายหุ้น IPO

มีหลายสาเหตุ แต่หลัก ๆ คือการเพิ่มทุนโดยการออกหุ้นให้ประชาชนทั่วไป โดยปกติแล้วจะเป็นการกระตุ้นการขยายตัว ไม่ว่าจะโดยการสร้างธุรกิจที่มีอยู่หรือการซื้อกิจการอื่น ๆ

แต่ก็มีเหตุผลอื่น ๆ หนึ่งคือเพื่อการกระจายความเสี่ยงของธุรกิจในกลุ่มนักลงทุนในวงกว้าง นอกเหนือไปจากผู้ก่อตั้งหรือผู้สนับสนุนเบื้องต้น

อีกประการหนึ่งอาจเป็นเพราะผู้ถือหุ้นรายแรก ๆ ในธุรกิจต้องการถอนเงิน สมมติว่าบริษัทไพรเวทอิควิตี้กำลังลงทุนในธุรกิจ แต่ตอนนี้ต้องการเงินสดจากการลงทุน ซึ่งบริษัทก็สามารถทำได้ผ่าน IPO

บทที่ 3: คุณจัดการ IPO อย่างไร

บริษัทที่กำลังวางแผนปล่อย IPO มักจะใช้เวลาหลายเดือนหรือหลายปีในการเตรียมการล่วงหน้า เพราะว่าจะต้องตรวจสอบให้แน่ใจว่าบัญชี การจัดการ และขั้นตอนภายในของบริษัทจะเป็นไปตามกฎของตลาดหลักทรัพย์ที่จะจดทะเบียน

บริษัทหลักทรัพย์หรือธนาคารเพื่อการลงทุนที่เชี่ยวชาญและได้รับอนุญาตให้ดำเนินการลอยตัวจะได้รับคำแนะนำจากนายหน้าซื้อขายหลักทรัพย์ บริษัทและที่ปรึกษาของบริษัทจะเตรียมเอกสารการขายหรือ "หนังสือชี้ชวน" ซึ่งจะกำหนดรายละเอียดทั้งหมดของบริษัทและเอกสารการขาย IPO

จากนั้นบริษัทก็ประกาศความตั้งใจที่จะลงรายการในหนังสือพิมพ์หรือบนเว็บและผ่านทางที่ปรึกษาของบริษัท โดยผู้ที่เสนอหุ้นจะมักจะเป็นสถาบันต่าง ๆ เช่น กองทุนบำเหน็จบำนาญ บริษัทประกันภัย และกองทุนรวมที่ลงทุน

บริษัทและธนาคารเพื่อการลงทุนอาจรับประกันการจัดจำหน่ายหุ้น หมายความว่าบริษัทและธนาคารตกลงที่จะซื้อหุ้นคืนหากล้มเหลวในระหว่างกระบวนการขาย IPO ที่ปรึกษาจะพิจารณาเสนอขายหุ้นในราคาที่มั่นใจว่าจะขายได้ เพื่อที่ผู้รับประกันจะไม่ต้องซื้อหุ้นนั้นเข้ามา แต่บางครั้งผู้รับประกันก็อาจเข้าใจผิด

บทที่ 4: จะเกิดอะไรขึ้นต่อไป

ชีวิตจะไม่เหมือนเดิมอีกต่อไปหลังจากทำการขาบ IPO บริษัทจะแสดงรายชื่อหุ้นในตลาดแลกเปลี่ยนที่เลือก หมายความว่าบริษัทจะต้องยอมรับการพิจารณาของสาธารณชนและความสนใจของสื่อในระดับที่สูงขึ้น ไม่ว่าจะดีขึ้นหรือแย่ลง!

หากประสบความสำเร็จ หุ้นจะเพิ่มมูลค่าและผู้ถือหุ้นทั้งหมดจะได้รับเงินทุน ซึ่งรวมถึงผู้บริหารของบริษัทและผู้ก่อตั้งบริษัท และบางครั้งก็รวมถึงพนักงานด้วย ถ้ามีการซื้อหรือได้รับหุ้นในช่วงเวลาที่ขาย IPO

แต่ก็ไม่ได้ดีเสมอไป บางครั้งราคาก็ตก และในบางครั้ง โดยเฉพาะอย่างยิ่งกับบริษัทขนาดเล็ก นักลงทุนไม่สนใจที่จะซื้อและขายหุ้นมากนัก ทำให้หุ้น 'ไม่มีสภาพคล่อง' นี่คือความเสี่ยงที่ทุกธุรกิจต้องเผชิญหากเปิดเผยต่อสาธารณะ

อย่างไรก็ตาม ถ้าคุณคิดว่ามีเพียงบริษัทขนาดเล็กที่ขาย IPOs เราขอเสนอตัวเลขเหล่านี้ให้คุณลองพิจารณา ในปี 2014 เว็บช้อปปิ้งและบริการของจีน Ali Baba Group ดำเนินการเสนอขายหุ้น IPO ที่ใหญ่ที่สุดที่เคยมีมา โดยบริษัทสามารถระดมทุนได้ 25 พันล้านดอลลาร์ และ Facebook ก็เคยระดมทุนได้จากการขาย IPO ถึง 1.6 ล้านดอลล่าร์