Τι είναι οι δείκτες;

Κεφάλαιο 1: Εισαγωγή

Θα ακούτε συχνά σχετικά με τους δείκτες χρηματιστηριακής αγοράς στα δελτία τηλεοπτικών ειδήσεων και στα οικονομικά έντυπα. Τι είναι λοιπόν και γιατί έχουν σημασία;

Πόσες φορές έχετε ακούσει τους ειδικούς να αναφέρουν τους δείκτες FTSE 100, S&P 500, Dow Jones Industrial Average, Hang Seng, DAX, CAC, Euronext ή άλλους δείκτες;

Ο λόγος για τον οποίο αυτοί οι δείκτες αναφέρονται τόσο συχνά είναι ότι υποδεικνύουν πολλά σημαντικά στοιχεία. Σε αυτά περιλαμβάνονται (μεταξύ άλλων) τα εξής:

• Η εμπιστοσύνη στη χρηματιστηριακή αγορά
• Η εμπιστοσύνη στις επιχειρήσεις
• Η κατάσταση της οικονομίας
• Η κατάσταση των επενδύσεών μας σε μετοχές .

Το βασικό σκεπτικό είναι ότι αν υπάρχει εμπιστοσύνη, οι επενδυτές (όπως τα συνταξιοδοτικά ταμεία, οι ασφαλιστικές εταιρείες, οι εταιρείες επενδύσεων χαρτοφυλακίου και οι ιδιώτες επενδυτές) θα αγοράζουν μετοχές και το συνολικό επίπεδο των τιμών στη χρηματιστηριακή αγορά θα έχει ανοδική τάση.

Αν δεν υπάρχει εμπιστοσύνη, τότε οι τιμές θα έχουν πτωτική τάση - καθώς οι επενδυτές πουλούν τις μετοχές και είτε κρατούν τα μετρητά τους είτε επενδύουν σε κάτι άλλο.

Αυτό είναι αλήθεια, αλλά είναι και μια σχετικά απλοϊκή εξήγηση για τους δείκτες. Στην πραγματικότητα, υπάρχουν πολλοί άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν τη συμπεριφορά της χρηματιστηριακής αγοράς, όπως οι αλλαγές επιτοκίων, οι εθνικοί προϋπολογισμοί, οι πολιτικές εξελίξεις, οι ανακοινώσεις σχετικά με συναλλαγές και οικονομικές επιδόσεις και ούτω καθεξής. Γι' αυτό είναι και τόσο δύσκολο να γνωρίζει κανείς ποια θα είναι η επόμενη τάση «της αγοράς».

Κεφάλαιο 2: Πώς διαμορφώνονται οι δείκτες;

Οι δείκτες διαμορφώνονται από την επιλογή μιας ομάδας εταιρειών των οποίων οι μετοχές είναι εγγεγραμμένες σε δημόσιο χρηματιστήριο.

Έτσι, για παράδειγμα, ο δείκτης FTSE 100 αποτελείται από τις 100 μεγαλύτερες εταιρείες που είναι εγγεγραμμένες στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου σύμφωνα με την κεφαλαιοποίηση αγοράς (ή τη «χρηματιστηριακή αξία»). Δηλαδή, τον αριθμό των μετοχών που έχουν εκδώσει επί την τιμή των συγκεκριμένων μετοχών.

Αυτές οι μεγάλες εταιρείες αναφέρονται και ως εταιρείες υψηλής κεφαλαιοποίησης («blue chip»). Το επίπεδο ενός δείκτη υπολογίζεται λαμβάνοντας υπόψη τις συνολικές αλλαγές τιμών σε έναν αριθμό σημείων και εκφράζεται, επίσης, ως ποσοστό.

Σε άλλους δείκτες εφαρμόζεται παρόμοια προσέγγιση. Ο δείκτης S&P 500 περιλαμβάνει τις 500 μεγαλύτερες εταιρείες που είναι εγγεγραμμένες στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης ή στο NASDAQ. Ο δείκτης Dow Jones Industrial Average («Dow Jones») βασίζεται στις 30 μεγαλύτερες μετοχές που είναι εγγεγραμμένες στα ίδια χρηματιστήρια.

Οι εταιρείες περιλαμβάνονται σε ένα δείκτη ή αποκλείονται από αυτόν, καθώς η χρηματιστηριακή τους αξία σημειώνει άνοδο ή πτώση. Οι εταιρείες που απαρτίζουν τους δείκτες ελέγχονται ανά τακτά διαστήματα, προκειμένου να διασφαλίζεται ότι πληρούν τις προϋποθέσεις για τη συμμετοχή τους σε αυτούς. Έχετε υπόψη ότι και το Χρηματιστήριο του Λονδίνου διαθέτει δείκτες με μικρότερες εταιρείες, όπως τους δείκτες FTSE 250 και FTSE 350. Αυτοί διαμορφώνονται με παρόμοιο τρόπο.

Κεφάλαιο 3: Πώς μπορείτε να επενδύσετε;

Όταν οι επενδυτές θέλουν να επενδύσουν σε ένα δείκτη, μπορούν να επενδύσουν σε χρηματοπιστωτικά κεφάλαια βασιζόμενα σε δείκτη («tracker») τα οποία διατηρούν τις ίδιες μετοχές σε αναλογία με τον τρόπο διαμόρφωσης του δείκτη.

Οι εταιρείες επενδύσεων χαρτοφυλακίου, συμπεριλαμβανομένων των αμοιβαίων κεφαλαίων, διαχειρίζονται αυτήν τη διαδικασία και επενδύουν εκ μέρους των επενδυτών τους. Επίσης, συλλέγουν τα μερίσματα που καταβάλλονται για τις μετοχές εκ μέρους των επενδυτών και τους τα διανέμουν (ή τα επενδύουν ξανά). Για τη συγκεκριμένη διαδικασία παίρνουν μια προμήθεια.

Ένα ολοένα και πιο δημοφιλές είδος επένδυσης σε δείκτη αποτελούν τα διαπραγματεύσιμα αμοιβαία κεφάλαια (ETF) που είναι εγγεγραμμένα σε χρηματιστηριακή αγορά. Οι χρεώσεις που επιβάλλονται από τους διαχειριστές των ETF είναι πολύ χαμηλότερες και η διαδικασία αγοράς ή πώλησής τους είναι πολύ πιο γρήγορη και εύκολη.

Υπάρχουν διάφορα παράγωγα που «προέρχονται» από δείκτες - και μπορείτε να αγοράσετε οψιόν ή συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης για δείκτες χρηματιστηριακής αγοράς, όπως είναι οι FTSE 100 και S&P 500. Ουσιαστικά αυτά είναι εργαλεία για αντιστάθμιση κινδύνων από τις διακυμάνσεις στο επίπεδο των δεικτών ή για να στοιχηματίσετε στο εάν πέσουν ή ανέβουν, ανάλογα με τους στόχους που έχετε θέσει με την επένδυσή σας.