Τι είναι τα χρεόγραφα προερχόμενα από τιτλοποίηση

Ας υποθέσουμε ότι μια χρηματοοικονομική εταιρεία παίρνει ένα δύσκολα ρευστοποιήσιμο στοιχείο ενεργητικού, όπως δάνειο ή ενυπόθηκο δάνειο, και το μετατρέπει σε κάτι που μπορεί να πουληθεί εύκολα σε μορφή μετοχής ή χρεογράφου. Αυτό ονομάζεται τιτλοποίηση.

Ένα τυπικό παράδειγμα είναι το χρεόγραφο που είναι διασφαλισμένο με ενυπόθηκο δάνειο. Ας ρίξουμε μια ματιά σε αυτό λίγο πιο προσεκτικά.

Σε αυτό το παράδειγμα, η Omega Investments έχει αγοράσει μερικά ενυπόθηκα δάνεια από το χαρτοφυλάκιο χορηγήσεων της Beta Bank. Αυτά τα ενυπόθηκα δάνεια είναι ένας συνδυασμός διαφοροποιημένης ποιότητας: Υπάρχουν χαρτοφυλάκια χορηγήσεων σε δανειολήπτες με υψηλή καθαρή θέση, αλλά και μικρότερα δάνεια σε πιο επισφαλείς δανειολήπτες.

Η Omega Investments τα διευθετεί σε τμήματα παρόμοιας ποιότητας δανείων και μετά διαχωρίζει κάθε τμήμα σε μερίδια που μπορεί να πουλήσει σε επενδυτές, οι οποίοι λαμβάνουν πληρωμές (απόδοση) σε τακτά διαστήματα, καθώς τα ενυπόθηκα δάνεια αποπληρώνονται από τους δανειολήπτες.

Τα τμήματα λαμβάνουν αξιολογήσεις από τους οργανισμούς αξιολόγησης. Η απόδοση για τα καλύτερα προστατευμένα τμήματα με την υψηλότερη ποιότητα θα είναι μικρότερη από την αντίστοιχη για τα μη προστατευμένα τμήματα. Αυτό αντικατοπτρίζει το χαμηλότερο κίνδυνο για αθέτηση πληρωμής των ενυπόθηκων δανείων των δανειοληπτών.

Τα χρεόγραφα που είναι διασφαλισμένα με ενυπόθηκα δάνεια έχουν δύο μορφές: αυτά που είναι διασφαλισμένα με περιουσιακά στοιχεία (RMBS) και εκείνα που είναι διασφαλισμένα με εμπορική ιδιοκτησία (CMBS). Άλλοι τύποι δανείου μπορούν τιτλοποιηθούν με παρόμοιους τρόπους, ο πιο συνήθης από τους οποίους είναι το εγγυημένο δανειακό ομόλογο (collateralised loan obligation - CLO). 

Το ελάχιστο ποσό επένδυσης για αυτούς τους τύπους χρεογράφων είναι περίπου 10.000 $ ΗΠΑ, επομένως είναι πιο σύνηθες για τους ιδιώτες επενδυτές να αποκτούν έκθεση σε αυτήν την αγορά μέσω μιας εταιρείας επενδύσεων.

Ποιος βγαίνει κερδισμένος;

Τα περισσότερα χρεόγραφα ενέχουν κάποιον κίνδυνο και αυτά που προέρχονται από τιτλοποίηση δεν αποτελούν εξαίρεση. Θα πρέπει να θυμάστε ότι η τελευταία παγκόσμια οικονομική κρίση (2006-2008) προκλήθηκε από διασφαλισμένα με ενυπόθηκα δάνεια χρεόγραφα που δεν είχαν δομηθεί σωστά.

Σε μια σταθερή αγορά ακινήτων, οι δημιουργοί των ενυπόθηκων δανείων -εκείνοι που εξέδωσαν τα αρχικά δάνεια- μπορεί να αποκομίσουν κέρδος πουλώντας τα δάνεια, κάτι που συμβάλλει στην απόσβεση κινδύνων των ισολογισμών τους. 

Οι υπεύθυνοι τιτλοποίησης δανείων μπορούν, επίσης, να αποκομίσουν κέρδος σε ορισμένες περιπτώσεις. Επίσης, προσφέρουν περισσότερο κεφάλαιο για τη στέγαση, παρέχοντας ένα μέτρο ρευστότητας στην αγορά - μέσω της επιδίωξής τους για περαιτέρω τιτλοποιήσεις δανείων. 

Οι επενδυτές μπορεί να αποκομίσουν κέρδος από τακτικές πληρωμές ενώ διατηρούν ένα MBS, αν και μπορούν να αγοράσουν και να πουλήσουν αυτά τα χρεόγραφα ανά πάσα στιγμή. Ας μην ξεχνάμε, ωστόσο, ότι η τιμή στην οποία πωλούν μπορεί να διαφέρει σε σημαντικό βαθμό (ανάλογα με τις συνθήκες αγοράς στο σημείο πώλησης). 

Ακόμη, έχετε υπόψη ότι μη αναμενόμενες αλλαγές στα επιτόκια, δηλώσεις από κεντρικούς τραπεζίτες ή πολιτικές εξελίξεις μπορούν να πλήξουν σε οποιαδήποτε δικαιοδοσία τα χρεόγραφα που είναι διασφαλισμένα με ενυπόθηκα δάνεια. Η ειδική τους φύση, επίσης, αυξάνει τον κίνδυνο τιμής και τη μεταβλητότητά τους.